• 6 saat önce

Bebeklerde Ağızda Pamukçuk Neden Oluşur? Evde Bakımı Nasıl Olmalı?

Pamukçuk Nedir?

Pamukçuk, tıbbi adıyla oral kandidiyazis, Candida albicans adlı mantarın ağız içi dokularda çoğalmasıyla ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Genellikle dil, yanak içleri, damak ve dudak iç yüzeyinde beyaz, süt kalıntısına benzeyen plaklarla kendini gösterir.

Pamukçuk süt kalıntısından farklı olarak kolayca silinemez ve altında kırmızı, hassas bir doku bulunur.

Bebeklerde Pamukçuk Neden Oluşur?

Yeni doğan bebeklerin bağışıklık sistemleri henüz tam gelişmemiştir. Ağız florası dengesiz olduğunda Candida mantarı kolayca çoğalabilir. En sık nedenler:

1. Doğum Kanalından Geçiş

Anne vajinasında bulunan mantar enfeksiyonu doğum sırasında bebeğe geçebilir.

2. Antibiyotik Kullanımı

Bebekte veya emziren annede antibiyotik kullanımı, ağız içi faydalı bakterileri azaltarak mantarın çoğalmasına zemin hazırlar.

3. Biberon, Emzik ve Göğüs Ucu Hijyeni

İyi sterilize edilmeyen emzik, biberon ya da silikon göğüs uçları mantarın tekrar tekrar bulaşmasına neden olabilir.

4. Anne Göğsünde Mantar Enfeksiyonu

Emziren annenin meme başında kızarıklık, kaşıntı, yanma hissi varsa ağız-popo arasında karşılıklı bulaşma oluşabilir.

Pamukçuk Nasıl Anlaşılır?

  • Dil ve yanaklarda silinmeyen beyaz plaklar
  • Emme sırasında huzursuzluk, ağlama
  • Beslenme isteksizliği
  • Ağız kokusu veya tükürükte artış
  • Meme reddi

Hafif vakalarda genel durumu iyi olan bebeklerde sadece takip ve bakım yeterli olabilir. Ancak yaygın pamukçuk, bebeğin kilo alımını etkileyebilir.

Evde Bakım ve Temizlik Nasıl Olmalı?

Pamukçuk tedavisi genellikle basittir ve evde uygulanabilecek destekleyici önlemlerle desteklenebilir.

Temizlik ve Hijyen:

  • Emzik, biberon ve göğüs uçları her kullanımdan sonra kaynatılmalı veya sterilize edilmelidir.
  • Anne, göğüs ucunu her emzirmeden sonra sade su ile silmeli ve kurutmalıdır.
  • Bebeğin ağzı ılık, steril gazlı bezle hafifçe silinebilir (yalnızca doktor önerisiyle).

Beslenme Desteği:

  • Bebeğin emmesini kolaylaştırmak için süt öncesi ağzın içi yumuşak hareketlerle nemlendirilebilir.
  • Beslenme reddi varsa sık aralıklarla küçük miktarlarda deneme yapılmalıdır.

Ortam Hijyeni:

  • Ellerin her temas öncesi ve sonrası sabunla yıkanması çok önemlidir.
  • Pamukçuklu bebeğe bakım veren herkes el temizliğine dikkat etmelidir.

Tıbbi Tedavi Ne Zaman Gerekir?

  • Yaygın ve kalın plaklar varsa
  • Bebek emmek istemiyorsa
  • Bebekte kilo kaybı veya gelişme geriliği varsa
  • Pamukçuk 5–7 gün içinde gerilemiyorsa

En sık kullanılan ilaçlar:

  • Nistatin damla veya jel
  • Mikonazol oral jel (daha büyük bebeklerde)

İlaç tedavisi mutlaka doktor kontrolünde başlanmalıdır.

Annenin de Tedavi Edilmesi Gerekir mi?

Evet. Anne göğsünde de mantar enfeksiyonu varsa (kaşıntı, pembe parlak meme başı, yanma), anneye de topikal antifungal tedavi verilir. Aksi halde enfeksiyon tekrar edebilir.

Pamukçuk Nasıl Önlenir?

  • Doğum sonrası ilk günlerden itibaren emzik ve biberon hijyenine dikkat edilmelidir.
  • Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır.
  • Anne meme bakımına özen göstermelidir.
  • Pamukçuk geçiren bebeklerde mantar tekrar edebileceği için kontroller aksatılmamalıdır.