- 1 ay önce
Çocuklarda Rotavirüs Aşısı: Koruma Süresi ve Önemi
Rotavirüs Nedir?
Rotavirüs, özellikle 6 ay – 2 yaş arası bebek ve küçük çocuklarda:
- Ani başlayan sulu ishal,
- Şiddetli kusma,
- Yüksek ateş,
- Hızlı sıvı kaybı (dehidratasyon)
gibi belirtilerle seyreden bulaşıcı bir bağırsak enfeksiyonudur.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, rotavirüs enfeksiyonları her yıl dünya genelinde yüz binlerce çocuğun hastaneye yatışına neden olmaktadır.
Rotavirüs Nasıl Bulaşır?
- Dışkı-ağız yoluyla bulaşır
- Ellerden, oyuncaklardan, biberonlardan ve yüzeylerden virüs alınabilir
- Çok bulaşıcıdır; enfekte bir çocuğun dışkısındaki virüs, mikroskobik miktarda bile bulaş için yeterlidir
Rotavirüs Aşısı Nedir ve Neden Önemlidir?
Rotavirüs aşısı, canlı ama zayıflatılmış virüs içeren oral (ağız yoluyla verilen) bir aşıdır. Enfeksiyona karşı bağışıklık geliştirerek, özellikle ilk 2 yaşta görülen ağır rotavirüs enfeksiyonlarını önlemeyi hedefler.
Aşının Sağladığı Faydalar:
- %85–98 oranında ağır ishale karşı koruma sağlar
- Hastaneye yatış ve sıvı kaybı riski belirgin şekilde azalır
- Toplumsal bağışıklık sayesinde yayılım düşer
Aşı, rotavirüsün tamamen bulaşmasını engellemez ancak en tehlikeli sonuçlarını büyük ölçüde önler.
Rotavirüs Aşısı Ne Zaman ve Kaç Doz Uygulanır?
Türkiye’de kullanılan iki farklı aşı türü vardır:
Aşı Türü |
Doz Sayısı |
Başlama Zamanı |
Son Doz En Geç |
Rotarix (2 doz) |
2 doz |
6. haftadan itibaren |
24. haftadan önce tamamlanmalı |
RotaTeq (3 doz) |
3 doz |
6. haftadan itibaren |
32. haftadan önce tamamlanmalı |
- Aşılar ağızdan damla şeklinde verilir
- İğnesizdir, bebekler genellikle rahat tolere eder
Aşının etkili olabilmesi için belirtilen yaş aralıklarına uyulması çok önemlidir.
Rotavirüs Aşısının Koruma Süresi Ne Kadardır?
- Aşı sonrası koruyuculuk ilk 2 yıl içinde en yüksektir
- Özellikle 12–24 ay arasında görülen ağır enfeksiyonlara karşı koruyuculuğu güçlüdür
- Koruma yıllar içinde azalabilir ancak ilk yıllardaki hayati riskleri önlemek için yeterlidir
Aşı olan bebeklerde hastalık görülse bile genellikle daha hafif seyreder ve hastaneye yatış gerekmez.
Aşının Yan Etkileri Var mı?
Genellikle hafif ve kısa sürelidir:
- Hafif ishal
- Huzursuzluk
- Kusma
- Nadiren ateş
Nadir ama önemli risk:
- İnvajinasyon (bağırsak tıkanıklığı): Çok nadir görülür, genellikle 1 yaş altı erkek bebeklerde, aşının ilk haftasında gelişebilir
- Belirti: Karın ağrısı, bacakları karna çekme, kanlı dışkı, kusma
Bu belirtiler varsa acil tıbbi değerlendirme gerekir. Ancak aşının yararı, bu riske göre çok daha yüksektir.
Rotavirüs Aşısı Zorunlu mu?
- Türkiye’de henüz ulusal aşı takviminde yer almaz, ancak Türk Pediatri Kurumu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından şiddetle önerilir
- Aşı, özel sağlık kuruluşlarında uygulanabilir
- Bazı özel sağlık sigortaları veya yerel belediyeler tarafından ücretsiz sunulabilir