• 1 hafta önce

Çocukluk Çağında El Ayak Ağız Hastalığına Dair Bilinmesi Gerekenler

El Ayak Ağız Hastalığı Nedir?

El ayak ağız hastalığı, genellikle Coxsackie A16 veya enterovirüs 71 gibi virüslerin neden olduğu, özellikle 10 yaş altı çocuklarda sık görülen bulaşıcı bir hastalıktır.

En yaygın olarak 3 ay – 6 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Kreş, anaokulu ve kalabalık ortamlarda hızla yayılabilir.

Belirtileri Nelerdir?

Belirti

Açıklama

Ateş

Genellikle ilk belirtidir (38–39°C arası)

Ağız içinde aft benzeri yaralar

Dil, damak ve yanak içlerinde ağrılı lezyonlar

Avuç içi ve ayak tabanında döküntü

Kırmızı, bazen içi sıvı dolu lezyonlar

Yeme-içme isteksizliği

Ağız yaraları nedeniyle olabilir

Huzursuzluk ve uyku problemleri

Ağrılar ve ateş etkili olabilir

Bazen

Burun akıntısı, hafif öksürük, karın ağrısı da eşlik edebilir

Döküntüler genellikle kaşıntısızdır ve birkaç gün içinde kabuklanmadan geriler.

Nasıl Bulaşır?

  • Tükürük, burun salgısı, dışkı ve döküntü içeriğiyle temas
  • Oyuncak, havlu gibi ortak eşyaların kullanımı
  • Hastalık başlamadan 1–2 gün önce bulaştırıcılık başlar, belirtiler geçtikten sonra bile birkaç hafta devam edebilir

Hijyen eksikliği, toplu yaşam alanları ve yetersiz el yıkama alışkanlığı bulaşmayı kolaylaştırır.

Tanı ve Ayırıcı Tanı

  • Klinik muayene yeterlidir, genellikle laboratuvar testine gerek duyulmaz
  • Ağız yarası + el/ayak döküntüsü tanı koydurucudur
  • Karışabileceği hastalıklar:
    • Suçiçeği (döküntü yaygın ve kaşıntılı)
    • Aftöz stomatit (yalnızca ağızda lezyon)
    • Herpangina (ağızda lezyon var, el/ayak döküntüsü yok)

Tedavi ve Bakım Süreci

El ayak ağız hastalığının özel bir ilaç tedavisi yoktur, semptomlar destekleyici yöntemlerle yönetilir:

1. Ateş ve Ağrı Kontrolü

  • Doktor önerisiyle parasetamol veya ibuprofen kullanılabilir
  • Aspirin kesinlikle verilmemelidir

2. Ağız Bakımı

  • Soğuk içecekler ve yoğurt, dondurma gibi besinler rahatlatıcı olabilir
  • Asidik, tuzlu ve baharatlı gıdalardan kaçınılmalı
  • Gerekirse doktor önerisiyle topikal anestezik solüsyonlar kullanılabilir

3. Hijyen ve İzolasyon

  • Hastalık süresince okul ve kreşten uzak tutulmalı
  • El yıkama alışkanlığı sıkılaştırılmalı
  • Ortak kullanılan eşyalar sık sık dezenfekte edilmeli

Hastalık genellikle 7–10 gün içinde kendiliğinden iyileşir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

  • Ağız yaraları nedeniyle hiç sıvı alamıyorsa
  • İdrar miktarı azaldıysa (dehidratasyon belirtisi)
  • Ateş 3 günden uzun sürüyorsa veya 39°C üzerine çıkıyorsa
  • Cilt lezyonları hızla yayılıyorsa veya enfekte görünüyorsa
  • Nörolojik bulgular (sersemlik, havale, bilinç bulanıklığı) gelişirse

Enterovirüs 71 enfeksiyonları nadiren beyin ve kalp dokularına zarar verebilir. Bu nedenle genel durumu kötüleşen çocuklar acilen değerlendirilmelidir.