• 21 saat önce

1 Yaş Altı Bebeklerde Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Demir Neden Önemlidir?

Demir; vücudun oksijen taşıma kapasitesini sağlayan hemoglobinin yapısında bulunur. Ayrıca:

  • Beyin gelişimi ve sinirsel iletim
  • Bağışıklık fonksiyonu
  • Enerji üretimi ve büyüme için gereklidir

6 aydan sonra doğumda gelen demir depoları tükenmeye başlar ve ek gıda ile desteklenmediğinde eksiklik riski artar.

1 Yaş Altı Bebeklerde Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler genellikle sinsi ve yavaş ilerleyicidir. En sık gözlenen bulgular şunlardır:

1. Soluk Cilt ve Dudaklar

  • En yaygın ve dikkat çekici belirtidir
  • Ağız içi, avuç içi ve göz kapaklarının içi açık renkte görünür

2. Huzursuzluk ve Aşırı Uyku Hali

  • Enerji düşüklüğü, sık uyuma ya da tam tersi huzursuz uyanıklık görülebilir

3. İştahsızlık

  • Özellikle 6. aydan sonra ortaya çıkan ek gıda reddi demir eksikliği belirtisi olabilir

4. Gelişimde Yavaşlama

  • Oturma, emekleme, konuşma gibi becerilerde gecikme görülebilir
  • Kilo alımı yavaşlar

5. Sık Enfeksiyon Geçirme

  • Bağışıklık sistemi zayıfladığında tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları artabilir

6. Tırnaklarda İncelme, Saç Dökülmesi

  • Daha ileri vakalarda görülebilir
  • Tırnaklar kırılgan hale gelir

Demir eksikliği anemisine ilerlemeden önce bu belirtilerin fark edilmesi önemlidir.

Demir Eksikliği Hangi Bebeklerde Daha Sık Görülür?

  • Prematüre veya düşük doğum ağırlıklı bebeklerde
  • Anne sütüyle beslenen ama ek gıdaya geç kalınan bebeklerde
  • Uzun süre sadece inek sütüyle beslenen bebeklerde
  • İkiz veya çoğul gebelikle doğmuş bebeklerde
  • Hızlı büyüme gösteren bebeklerde
  • Ailede demir eksikliği veya anemi öyküsü olanlarda

Tanı Nasıl Konur?

  • Pediatri uzmanı tarafından yapılan muayene ve belirtilerin sorgulanması
  • Kan testleri:
     
    • Tam kan sayımı (hemoglobin, hematokrit)
    • Ferritin düzeyi (demir deposu)
    • Demir, TDBK, TSAT oranı

İlk tarama genellikle 9–12 ay arasında önerilir.

Demir Eksikliği Nasıl Önlenir?

1. Ek Gıdaya Zamanında ve Doğru Başlanmalı

  • ayda demir yönünden zengin gıdalar:
  • Yumurta sarısı
  • Kırmızı et (iyi pişmiş kıyma)
  • Baklagiller, koyu yeşil yapraklı sebzeler

2. C Vitamini ile Demir Emilimi Artırılmalı

  • Etli bir öğünün yanında portakal, mandalina, domates gibi C vitamini kaynakları verilebilir

3. Aşırı İnek Sütü Tüketiminden Kaçınılmalı

  • 1 yaş öncesi inek sütü önerilmez
  • 1 yaş sonrası da günde 500 ml’yi aşmamalıdır

4. Gerekirse Demir Takviyesi Kullanılmalı

Doktor önerisiyle koruyucu veya tedavi amaçlı demir damlası başlanabilir