• 4 gün önce

Bebeklerde Ağızda Aft ve Yaralar: Nedenleri ve Tedavisi

Ağızda Aft Nedir? Bebeklerde Nasıl Görülür?

Aft, genellikle dudak içi, dil, damak veya yanak iç yüzeyinde ortaya çıkan, sınırları belirgin, beyazımsı-sarı merkezli ve çevresi kırmızı iltihaplı olan ağrılı yaralardır. Tıpta “aftöz ülser” olarak adlandırılır. Bebeklerde bu yaralar, özellikle emzirme veya beslenme sırasında huzursuzluk, ağlama, beslenme reddi gibi belirtilerle kendini belli eder.

Bebeklerde Ağız Yarası Neden Olur?

Ağızda aft ve yara oluşumuna neden olan faktörler çok çeşitlidir. En yaygın nedenler şunlardır:

1. Viral Enfeksiyonlar

  • Herpes Simpleks Virüsü (HSV-1): Bebeklerde uçuk virüsü olarak bilinen HSV-1, ağız çevresinde ve içinde ağrılı yaralara neden olabilir.
  • El-Ayak-Ağız Hastalığı (Coxsackievirüs): Özellikle yaz aylarında sık görülür, ağız içi ve el-ayak bölgelerinde kabarcıklı döküntüler oluşturur.
  • Ağızda pamukçuk (Candida Albicans): Mantar enfeksiyonudur, dil ve yanak içlerinde beyaz, silindiğinde kanayan plaklar ile karakterizedir.

2. Travmatik Nedenler

  • Sert emzik kullanımı
  • Kaşık, biberon ucu gibi materyallerin ağız içine baskı yapması
  • Diş çıkarma döneminde bebeğin sert cisimleri ağzına alması

3. Bağışıklık Sistemi Zayıflığı

Sık enfeksiyon geçiren, kronik hastalığı olan veya yetersiz beslenen bebeklerde bağışıklık sisteminin zayıf olması ağız içi yaraların oluşumunu kolaylaştırabilir.

4. Vitamin ve Mineral Eksiklikleri

  • B12 vitamini
  • Folik asit
  • Demir eksiklikleri, aft oluşumuyla ilişkilendirilmiştir. Ancak bebeklerde nadir görülür ve genellikle ileri tetkiklerde saptanır.

5. Alerjik Reaksiyonlar ve Gıda Hassasiyetleri

Bazı bebeklerde süt ürünleri, turunçgiller gibi asitli besinler ağız içi mukozayı tahriş ederek yara oluşumuna neden olabilir.

Belirtiler: Ağızda Aft ve Yara Nasıl Anlaşılır?

Bebeklerde ağız içi yaralar genellikle şu belirtilerle fark edilir:

  • Emmeyi reddetme
  • Beslenme sırasında ağlama
  • Ağızda kötü koku
  • Tükürük artışı
  • Ateş (özellikle enfeksiyon eşlik ediyorsa)
  • İştahsızlık
  • Ağız çevresinde kızarıklık veya kabarcık

Ağız içini incelemek zor olabilir; bebeğiniz ağzını açmak istemeyebilir. Ancak yukarıdaki bulgular varsa, iç mukozayı dikkatle gözlemlemek ve gerekiyorsa uzman doktora başvurmak önemlidir.

Bebeklerde Ağız Yaralarının Tedavisi

Tedavi, yaranın nedenine ve bebeğin yaşına göre şekillenir. Her durumda doktor önerisi olmadan ilaç kullanımı önerilmez. Genel yaklaşım şu şekildedir:

1. Destekleyici Bakım

  • Beslenme kolaylığı: Ilık, yumuşak, tahriş etmeyen besinler tercih edilmelidir.
  • Ağız hijyeni: Pamuklu çubukla hafifçe temizleme, steril gazlı bezle silme uygulanabilir.
  • Sıvı alımı: Ağız içi yara nedeniyle sıvı alımı azalabilir. Dehidrasyon riski unutulmamalıdır.

2. Medikal Müdahale

  • Antiviral ilaçlar: HSV enfeksiyonlarında doktor önerisiyle kullanılır (asetaminofen + antiviral kremler gibi).
  • Antifungal ajanlar: Pamukçuk varsa, nistatin gibi mantar ilaçları kullanılabilir.
  • Ağrı kesici şuruplar: Parasetamol gibi yaşa uygun analjezikler ağrıyı hafifletmekte yardımcı olur.

3. Evde Uygulanabilecek Önlemler

  • Biberon ve emziklerin sterilizasyonuna dikkat edilmelidir.
  • Eller sık yıkanmalı; elden ağıza virüs geçişi engellenmelidir.
  • Bebeğin diş kaşıyıcıları veya oyuncakları düzenli temizlenmelidir.
  • Asitli meyveler ve baharatlı gıdalardan kaçınılmalıdır.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Aşağıdaki durumlar varsa mutlaka çocuk doktoruna başvurulmalıdır:

  • Ağız yarası 7 günden uzun süredir geçmiyorsa
  • Ateş eşlik ediyorsa
  • Yaralar yayılıyorsa veya irinli hale geldiyse
  • Bebeğin sıvı alımı azaldıysa veya kilo kaybı başladıysa
  • Beslenme tamamen reddediliyorsa

Ağız Yaraları Bulaşıcı mıdır?

Her aft bulaşıcı değildir. Ancak herpes virüsü ve el-ayak-ağız hastalığı gibi nedenlere bağlı yaralar oldukça bulaşıcıdır. Bebekle temas eden yetişkinler ve çocuklar hijyene dikkat etmelidir. Öpüşme, ortak çatal-kaşık kullanımı gibi durumlar virüs bulaşını kolaylaştırabilir.

Bebeklerde Ağız Yaralarından Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

Korunma yolları, temel hijyen kuralları ve bağışıklığı destekleyici yaklaşımları içerir:

  • Emzik, biberon ve oyuncakların düzenli sterilizasyonu
  • Anne sütüyle beslenmenin sürdürülmesi (bağışıklık açısından)
  • Aile bireylerinin hastayken bebeğe yaklaşmaması
  • 6. aydan sonra C vitamini gibi destekleyici gıdaların dikkatli verilmesi