• Dün

Yenidoğanlarda Sarılık Süresi Ne Kadar Olmalı?

Yenidoğan Sarılığı Nedir?

Sarılık (ikter), ciltte ve göz aklarında sarı renklenmeyle kendini gösteren, kandaki bilirubin düzeyinin yükselmesine bağlı oluşan bir durumdur. Yenidoğanlarda karaciğerin henüz yeterince olgunlaşmamış olması nedeniyle bilirubin metabolizması yavaş işler ve bu da sarılığa yol açar.

Yenidoğan Sarılığı Ne Zaman Başlar ve Ne Kadar Sürer?

1. Fizyolojik (Normal) Sarılık

  • Başlama zamanı: Genellikle doğumdan sonraki 2. veya 3. günde başlar
  • En yüksek düzeye ulaşma: 4. – 5. günlerde
  • Geçme süresi: 1 – 2 hafta içinde kendiliğinden geçer
  • Prematüre bebeklerde: Sarılık daha geç başlayabilir ve 2 – 3 hafta sürebilir

Fizyolojik sarılık, bebeğin genel durumu iyi olduğu sürece genellikle tedavi gerektirmez. Ancak dikkatli izlem şarttır.

2. Patolojik Sarılık (Riskli Durumlar)

Bazı sarılıklar fizyolojik sınırları aşar ve altta yatan hastalıkların habercisi olabilir:

  • İlk 24 saatte başlayan sarılık
  • Bilirubin değeri hızlı yükseliyorsa (>5 mg/dL/gün)
  • Ciltte sarılık göğüs altına kadar yayılmışsa
  • Sarılık 2 haftadan uzun sürüyorsa (uzamış sarılık)
  • Bebeğin dışkısı renksiz (açık kil rengi), idrarı koyu sarıysa

Bu tür durumlar derhal çocuk doktoru tarafından değerlendirilmelidir.

Sarılığın Süresi Aşağıdaki Faktörlere Bağlıdır

  • Doğum haftası: Prematüre bebeklerde karaciğer olgunluğu azdır, sarılık daha uzun sürer.
  • Beslenme durumu: Yetersiz emzirme, sıvı kaybı bilirubin düzeyini yükseltebilir.
  • Anne sütü sarılığı: Anne sütüyle beslenen bebeklerde bazı durumlarda 3 – 6 hafta sürebilen uzamış fizyolojik sarılık görülebilir.
  • Kan uyuşmazlığı: ABO ya da Rh uyuşmazlığı varsa, sarılık daha erken ve şiddetli başlar.
  • Enzim eksiklikleri ve karaciğer hastalıkları

Anne Sütü Sarılığı Ne Kadar Sürer?

Anne sütü sarılığı, genellikle doğumdan sonraki 5 – 7. günlerde başlar ve 3 – 6 haftaya kadar devam edebilir. Bebek emmeye devam ettiği sürece bilirubin düzeyi yavaş yavaş düşer. Bebeğin gelişimi, kilosu ve genel durumu iyi ise genellikle tedavi gerekmez.

Sarılık Uzarsa Ne Yapılmalı?

Sarılık 14. günden sonra hâlâ devam ediyorsa mutlaka aşağıdaki değerlendirmeler yapılmalıdır:

  • Total ve direkt bilirubin ölçümü
  • Karaciğer enzimleri
  • Tiroid fonksiyon testleri
  • Gaita ve idrar rengi takibi
  • Gerekirse karaciğer ultrasonu

Uzamış sarılık bazen doğumsal metabolik hastalıkların veya safra yolları tıkanıklıklarının ilk belirtisi olabilir.

Fototerapi Ne Zaman Gereklidir?

Fototerapi, kandaki bilirubini düşürmek için kullanılan ışık tedavisidir. Aşağıdaki durumlarda uygulanır:

  • Bilirubin seviyesi yaşa göre referans aralığını aştıysa
  • Ciltte sarılık gövde altına yayıldıysa
  • Bebeğin genel durumu iyi değilse (uyuşukluk, emme zorluğu)

Fototerapi genellikle hastanede uygulanır ve birkaç gün içinde etkili sonuç alınır.

Evde Sarılık Takibi İçin Ailelere Öneriler

  • Bebeğin göz akı ve cildinde sararma var mı kontrol edin
  • Sarılık gövde, kol ve bacaklara yayılıyor mu izleyin
  • Bebeğiniz iyi emiyor ve idrar-dışkı düzeni normalse genellikle endişe etmeyin
  • Şüphe durumunda gecikmeden çocuk doktoruna başvurun