• 4 gün önce

Aylık Boy – Kilo – Baş Çevresi Ölçümleri

Neden Büyüme Ölçümleri Bu Kadar Önemlidir?

Büyüme; çocuğun sağlıklı gelişip gelişmediğinin, yeterli beslenip beslenmediğinin ve genel sağlık durumunun en önemli dış göstergesidir. Boy, kilo ve baş çevresi ölçümleri sadece sayısal veriler değil, çocuğun içsel sağlık dinamiklerinin dışa yansımasıdır.

Bu ölçümler sayesinde:

  • Yetersiz veya aşırı kilo artışı erkenden fark edilir
  • Gelişim geriliği ya da hızlanması izlenebilir
  • Beslenme yetersizlikleri veya hormonal sorunlara erken müdahale edilebilir
  • Beyin gelişimi hakkında ipuçları elde edilir (baş çevresi ile)

Hangi Parametreler Ölçülür?

Boy (Uzunluk)

  • 0–2 yaş arası: Yatarken (supin pozisyon) uzunluk ölçülür
  • 2 yaş sonrası: Ayakta boy ölçümü yapılır
  • Büyüme hızının yıl bazında değerlendirilmesi önemlidir

Kilo

  • Aynı tartı ile, aç karnına ve benzer giysilerle yapılmalı
  • Kilo artışının düzenli olması, büyüme ve beslenme dengesinin göstergesidir

Baş Çevresi

  • 0–2 yaş arası: Beyin gelişimi için çok kıymetli bir parametredir
  • Ölçüm alın üst sınırı ve kulak hizasından geçecek şekilde yapılır
  • Mikrosefali (küçük baş) ve makrosefali (büyük baş) tanısı bu ölçümle fark edilebilir

Persentil Eğrileri Nedir ve Nasıl Okunur?

Büyüme ölçümleri, persentil eğrileri (büyüme eğrileri) üzerinde değerlendirilir. Bu grafiklerde çocuğun yaşına ve cinsiyetine göre normal kabul edilen aralıklar bulunur.

Örnek:

  • %50 persentil: O yaştaki çocukların ortalaması
  • %10–90 arası: Normal kabul edilir
  • %3 altı: Gelişimsel risk (büyüme geriliği)
  • %97 üzeri: Hızlı büyüme (genetik, hormonal ya da beslenme kaynaklı olabilir)

Önemli not: Tek bir ölçümle değil, en az 2–3 ay arayla yapılan takiplerle büyüme eğrisi değerlendirilmelidir.

Aylık Büyüme Beklentileri Nelerdir?

Yaş Aralığı

Ortalama Kilo Artışı

Ortalama Boy Artışı

Baş Çevresi Artışı

0–3 ay

150–200 gr/hafta

3–4 cm/ay

2 cm/ay

4–6 ay

500–700 gr/ay

2–3 cm/ay

1 cm/ay

6–12 ay

300–500 gr/ay

1–2 cm/ay

0.5–1 cm/ay

1–2 yaş

2–3 kg/yıl

10–12 cm/yıl

Artış yavaşlar

 

Düşük veya Hızlı Büyüme Ne Anlama Gelir?

Düşük Büyüme:

  • Malnütrisyon (yetersiz beslenme)
  • Emilim bozuklukları (Çölyak hastalığı gibi)
  • Kronik hastalıklar
  • Hormonal sorunlar (Büyüme hormonu eksikliği)

Hızlı Büyüme:

  • Aşırı kilo alımı (şekerli ve işlenmiş gıdalarla)
  • İnsülin direnci başlangıcı
  • Büyüme atağı dönemleri (özellikle ergenlik öncesi)

Büyüme Geriliği Nasıl Fark Edilir?

  • 2 ölçüm arası büyüme hızında duraksama
  • Aynı persentil eğrisi üzerinde ilerlememesi
  • Boy ve kilo arasında uyumsuzluk
  • Baş çevresinin ani artışı veya az gelişmesi

Bu durumlar gelişimsel, genetik ya da nörolojik farklılıkların erken belirtisi olabilir.

Dr. Ekin Pasinlioğlu ile Büyüme Takibi

  • Her rutin kontrolde ölçüm ve grafik takibi
  • Persentil yorumlaması ve aileye açık anlatımı
  • Şüpheli durumlarda ileri tetkik ve uzman yönlendirmesi
  • Aylık – üç aylık büyüme izlem planlaması
  • Beslenme ve gelişim verilerinin eş zamanlı takibi