Yaşa Göre Beslenme Rehberi

• 2 gün önce

Yaşa Göre Beslenme Rehberi

Neden Yaşa Göre Beslenme Farklılık Gösterir?

Çocuklar büyürken enerji, protein, vitamin ve mineral ihtiyaçları yaşa, cinsiyete ve fiziksel aktivite düzeyine göre değişiklik gösterir. Bir yaşındaki bir bebekle, okul çağına gelmiş bir çocuk ya da ergenlikteki genç bireyin aynı öğünle beslenmesi mümkün değildir.

Yetersiz beslenme kadar fazla ve dengesiz beslenme de çocuğun gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle her yaşın ihtiyaçlarına uygun beslenme yaklaşımı, sağlıklı bir büyümenin temel taşıdır.

0–6 Ay: Sadece Anne Sütü

• En ideal besin anne sütüdür – ilk 6 ay boyunca yalnızca anne sütü önerilir
• Su dahil hiçbir ek besin gerekmez
• Anne sütü hem besin hem bağışıklık desteği sağlar
• 2–3 saatte bir emzirme idealdir, gece de dahil
• Bebeğin gelişimi ay ay düzenli izlenmelidir
• Anne sütü yoksa hekimin önerdiği uygun formül mama kullanılmalıdır.

6–12 Ay: Ek Gıdaya Geçiş Dönemi

• Anne sütü + tamamlayıcı besinler
• Sebze püreleri, yoğurt, yumurta sarısı, tam tahıllar yavaşça başlanır
• Günde 2 ana + 1–2 ara öğün hedeflenir
• Su verilmeye başlanabilir
• Alerjen gıdalar kontrollü ve tek tek tanıtılır
• Doku ve kıvam geçişine dikkat edilmelidir (pütürlü gıdalara geçiş gecikmemeli)

1–3 Yaş: Bağımsız Beslenmeye Geçiş

• 3 ana + 2 ara öğün
• Süt ve süt ürünlerinden 2 porsiyon
• Sebze ve meyve günde 3–4 porsiyon
• Protein kaynağı: yumurta, et, tavuk, balık, mercimek
• Tam tahıl grubu: ekmek, makarna, bulgur
• Tuz, şeker ve işlenmiş gıdalardan uzak durulmalı
• Beslenmeye özgü seçicilik başlayabilir – sabırla yaklaşılmalı

4–6 Yaş: Sofra Alışkanlıklarının Geliştiği Dönem

• Kahvaltı düzeni oturtulmalı
• Çocuk artık aileyle birlikte sofraya oturmalı
• Lifli besinlere (sebze, meyve, tam tahıl) ağırlık verilmeli
• Ara öğünlerde süt, ceviz, meyve gibi sağlıklı atıştırmalıklar tercih edilmeli
• Günde en az 5 porsiyon sebze–meyve hedeflenmeli
• Ekran karşısında yemek yeme alışkanlığı önlenmeli

7–12 Yaş: Okul Çağı ve Odaklanma Dönemi

• Enerji ihtiyacı artar, fakat hareketsiz yaşam tuzaklarına dikkat
• Kahvaltı günün en önemli öğünüdür
• Omega-3, demir, çinko gibi beyin dostu mikrobesinler desteklenmeli
• Su tüketimi artırılmalı
• Paketli gıdalar ve fast-food sınırlandırılmalı
• Günlük aktivite (spor, yürüyüş) desteklenmeli
• Günlük 5 ana besin grubundan yeterli alım sağlanmalı

13–18 Yaş: Ergenlikte Beslenme

• Hızlı boy ve kilo artışı olur → protein, kalsiyum, demir ihtiyacı artar
• Özellikle kız çocuklarında demir eksikliğine dikkat edilmelidir
• Akran etkisiyle sağlıksız besin tercihleri artabilir – doğru bilgi verilmelidir
• Kafeinli, gazlı içecekler yerine su ve ayran önerilir
• Spor yapan gençlerde kalori ve sıvı ihtiyacı artırılmalıdır
• Aşırı kısıtlayıcı diyetler ve beden algısı baskısı önlenmelidir

Porsiyon Örnekleri (4–12 yaş için)