• Dün

Çocuklarda Meningokok Aşısı: Kimlere, Ne Zaman Uygulanmalı?

Meningokok Hastalığı Nedir?

Meningokok (Neisseria meningitidis), özellikle bebekler, küçük çocuklar ve ergenlerde menenjit (beyin zarı iltihabı) ve septisemi (kan zehirlenmesi) gibi ciddi hastalıklara yol açabilen bir bakteridir.

Meningokok enfeksiyonu çok hızlı ilerleyebilir ve saatler içinde ölümcül olabilir. Erken tanı ve tedavi çok zordur, korunmanın en etkili yolu aşılamadır.

Meningokok Aşısı Nedir?

Meningokok bakterisinin farklı serogrup (alt tip) yapıları vardır. En sık hastalık yapan tipler şunlardır:

  • A, C, W ve Y serogrubu → MenACWY aşısıyla korunulur
  • B serogrubu (MenB) → MenB aşısıyla korunulur

Bu nedenle aşılama, yaşa ve risk durumuna göre bir ya da iki farklı aşıyla yapılabilir.

Meningokok Aşısı Hangi Yaşta Yapılır?

1. MenACWY Aşısı (A, C, W, Y Serogrubu)

  • İlk doz: 9. aydan itibaren uygulanabilir
  • Rutin uygulama yaşı: 12. ay ve 13 yaş sonrası ergenlik döneminde önerilir
  • Tek doz veya 2 doz (risk durumuna göre)
  • Gerekirse 5 yılda bir tekrar doz

2. MenB Aşısı (B Serogrubu)

  • İlk doz: 2. aydan itibaren başlanabilir
  • 2 doz + 1 rapel (hatırlatma) dozu şeklinde uygulanır
  • Aradaki süreler aşı markasına göre değişebilir (genellikle 1 ay arayla)

Türkiye’de bu aşılar henüz zorunlu aşı takvimine dahil değildir, ancak Türk Pediatri Kurumu ve Dünya Sağlık Örgütü belirli risk grupları ve yaşlar için öneride bulunmaktadır.

Meningokok Aşısı Kimlere Önerilir?

Rutin Aşı Uygulaması Önerilenler:

  • 9 ay – 2 yaş arası bebekler (özellikle MenB için)
  • Ergenlik dönemi gençleri (özellikle MenACWY için)
  • Üniversiteye, yurtlara veya kalabalık yaşam ortamlarına gidecek gençler

Yüksek Riskli Gruplar:

  • Bağışıklık sistemi baskılanmış çocuklar
  • Komplement sistemi bozuklukları olanlar
  • Aspleni (dalağı olmayan çocuklar)
  • Yurtdışı seyahati veya hac-umre gibi toplu etkinliklere katılacaklar
  • MenENJİT salgını görülen bölgelerde yaşayanlar

Meningokok Aşısı Güvenli midir? Yan Etkileri Var mı?

Aşılar genellikle güvenlidir ve ciddi yan etki oranı düşüktür.

Yaygın Görülebilecek Hafif Yan Etkiler:

  • Enjeksiyon yerinde kızarıklık ve şişlik
  • Hafif ateş
  • Huzursuzluk
  • Kas ağrısı

Yan etkiler genellikle 24–48 saat içinde kendiliğinden geçer.

Meningokok Aşısı Diğer Aşılarla Aynı Anda Yapılabilir mi?

Evet. MenACWY ve MenB aşıları, diğer rutin çocukluk çağı aşılarıyla aynı gün ama farklı koldan uygulanabilir. Ancak bazı durumlarda ateş riski arttığı için doktor önerisiyle zamanlama planlanmalıdır.

Aileler İçin Önemli Notlar

  • Aşı takvimine ek olarak, çocuğunuzun doktoruna danışarak meningokok aşılarını planlatın.
  • Kalabalık yaşam koşullarında bulunan çocuklar mutlaka değerlendirilmelidir.
  • Aşılar özel sağlık kuruluşlarında ve bazı devlet hastanelerinde ücretli olarak uygulanmaktadır.