- 3 gün önce
Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları (Bronşiolit, Pnömoni)
Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları Nedir?
Alt solunum yolu enfeksiyonları, akciğerlerin alt bölgelerini—bronşçuklar, bronşlar ve alveoller—etkileyen hastalıklardır. En yaygın görülen iki tablo: bronşiolit (özellikle 2 yaş altı bebeklerde) ve pnömoni (her yaşta görülebilir, ancak 5 yaş altı çocuklarda ciddi seyreder).
Bu enfeksiyonlar, üst solunum yolu enfeksiyonlarını takiben gelişebilir veya doğrudan alt solunum yollarını tutan bir patojenle ortaya çıkabilir. Bazen ilk belirtiler üst solunum yolu enfeksiyonlarına benzer olsa da, tablo ilerledikçe nefes alma zorluğu, yüksek ateş, hırıltılı solunum, beslenme bozukluğu ve ciddi halsizlik gibi bulgular tabloya eklenebilir.
Bronşiolit Nedir?
Bronşiolit, genellikle 2 yaş altı bebeklerde görülen, bronşiol adı verilen küçük hava yollarının viral bir enfeksiyon nedeniyle iltihaplanmasıdır. En sık etken virüs RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs)’tür, ancak diğer virüsler de (rhinovirüs, influenza, adenovirüs) tabloya neden olabilir.
Belirtiler:
- Hırıltılı, zorlu solunum
- Hızlı nefes alma (taşipne)
- Öksürük
- Beslenme güçlüğü, emmeme
- Uykuya meyil, halsizlik
- Burun akıntısı, hafif ateş
Tanı:
Tanı genellikle klinik muayene ile konur. Akciğer seslerinde hışıltı, sık solunum ve göğüs duvarında çekilme izlenebilir. RSV hızlı testi bazı vakalarda uygulanabilir.
Tedavi:
Bronşiolitin tedavisi destekleyicidir.
- Nemli ortam sağlanması
- Nazal aspirasyon (burun temizliği)
- Oksijen desteği gerekebilir
- Nadiren hastaneye yatış gerekebilir
- Antibiyotik verilmez, çünkü viral bir hastalıktır
Pnömoni (Zatürre) Nedir?
Pnömoni, akciğer dokusunun enfekte olup iltihaplanmasıdır. Hem viral hem bakteriyel nedenlerle gelişebilir. Ancak bebeklerde ve küçük çocuklarda bakteriyel pnömoniler daha ciddi seyredebilir ve bazen hastane yatışı gerektirebilir.
Belirtiler:
- 38.5°C ve üzeri yüksek ateş
- Şiddetli öksürük
- Nefes alırken zorluk, göğüs ağrısı
- Göğüs duvarında çekilme, burun kanadı solunumu
- Beslenme bozukluğu, sıvı reddi
- Halsizlik, soluk cilt rengi
Tanı:
- Klinik muayene (solunum sesi azlığı, krepitasyon)
- Akciğer grafisi (bakteriyel mi viral mi ayrımı için ipucu verebilir)
- Kan tahlilleri (CRP, lökosit)
- Gerekirse oksijen satürasyon ölçümü
Tedavi:
- Bakteriyel pnömonilerde uygun antibiyotik tedavisi
- Ateş düşürücü ve öksürük semptom kontrolü
- Sıvı desteği, gerekirse damar yoluyla
- Gelişmiş vakalarda hastane yatışı ve oksijen desteği
- Viral pnömonilerde destekleyici tedavi uygulanır
Bronşiolit ve Pnömoni Arasındaki Farklar
Özellik |
Bronşiolit |
Pnömoni |
Yaş Aralığı |
Genellikle 2 yaş altı |
Her yaşta görülür |
Etken |
%90 viral (özellikle RSV) |
Viral veya bakteriyel olabilir |
Ateş |
Hafif ya da hiç |
Genellikle yüksek (>38.5°C) |
Solunum Tipi |
Hırıltılı, hızlı solunum |
Derin ve zorlu solunum |
Antibiyotik Gerekir mi? |
Hayır |
Bakteriyel pnömonide evet |
Ne Zaman Hekime Başvurulmalı?
- 38.5°C üzeri ateş 3 günden uzun sürüyorsa
- Nefes alırken göğüs çekiliyor ve sık nefes alıyorsa
- Bebek emmek istemiyorsa veya sık kusuyorsa
- Dudaklarda morarma, solunumda duraklamalar oluyorsa
- Uykuya meyil artmışsa, uyanıklık azalması varsa
- 6 aydan küçük bebekte öksürük ve hızlı solunum başladıysa
Bu belirtiler, enfeksiyonun alt solunum yollarına ilerlediğini ve ciddi seyredebildiğini gösterir. Hemen bir çocuk doktoru değerlendirmesi gerekir.
Dr. Ekin Pasinlioğlu ile Alt Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Takibi
- Ayrıntılı muayene ile klinik tablonun belirlenmesi
- Gerekli durumlarda laboratuvar ve görüntüleme planlaması
- Bronşiolit ve zatürre ayrımının yapılması
- Antibiyotik ihtiyacının değerlendirilmesi
- Evde bakım sürecinin planlanması
- Sık enfeksiyon geçiren çocuklarda bağışıklık profili takibi