- 3 gün önce
Viral Ekzantemler
Viral Ekzantem Nedir?
Ekzantem, vücudun geniş alanlarına yayılan deri döküntüsü anlamına gelir. Viral ekzantem ise, vücutta döküntüye neden olan virüs kaynaklı enfeksiyonların genel adıdır. Genellikle çocuklarda görülür ve çoğu zaman ateşle birlikte başlar.
Bu döküntüler bağışıklık sisteminin enfeksiyona verdiği yanıttır ve genellikle kendini sınırlayıcı, hafif seyirli hastalıklarla ilişkilidir. Ancak bazı durumlarda benzer görünümlü döküntüler, daha ciddi hastalıkların belirtisi olabilir.
En Sık Görülen Viral Ekzantemler
Altıncı Hastalık (Roseola) – HHV-6
- Yaş: Genellikle 6 ay – 2 yaş
- Özellik: 3–4 gün süren yüksek ateşin ani düşmesiyle başlayan gövde merkezli döküntü
- Döküntü süresi: 1–3 gün içinde solar
- Bulaşıcılık: Ateşli dönemde bulaşıcıdır
Beşinci Hastalık – Parvovirüs B19
- Özellik: “Tokat izi” şeklinde yanaklarda kızarıklık + dantel benzeri gövde döküntüsü
- Bulaşıcılık: Döküntü başlamadan önce bulaşıcıdır
- Tedavi: Genellikle semptomatik, hafif seyreder
Kızamık – Measles
- Belirtiler: Yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı, göz kızarıklığı + kulak arkasından başlayan döküntü
- Ağız içi Koplik lekeleri tipiktir
- Komplikasyon riski yüksektir, aşı ile önlenebilir
Kızamıkçık – Rubella
- Belirtiler: Hafif ateş, lenf bezlerinde büyüme + yüz ve boyundan başlayıp gövdeye yayılan pembe döküntü
- Hamile kadınlar için risklidir, konjenital rubella sendromuna yol açabilir
Suçiçeği – Varisella
- Belirtiler: Hafif ateş + içi su dolu kaşıntılı döküntüler
- Döküntü: Aynı anda farklı evrede (leke, kabarcık, kabuk) olabilir
- Bulaşıcılık: Kabarcıklar kuruyana kadar çok bulaşıcıdır
Enterovirüsler (El ayak ağız hastalığı, nonspesifik viral döküntüler)
- El, ayak ve ağız içinde döküntüler + hafif ateş
- Yaz ve sonbahar aylarında yaygındır
- Genellikle 7–10 gün içinde iyileşir
Döküntülerin Genel Özellikleri
Özellik |
Viral Ekzantemlerde |
Başlangıç |
Genellikle ateşle birlikte veya sonrasında |
Yayılım |
Baş → gövde → uzuvlar şeklinde olabilir |
Kaşıntı |
Değişken (özellikle suçiçeğinde belirgin) |
Renk ve şekil |
Pembe, kırmızı, bazen kabarcıklı |
Süre |
3–7 gün arasında sürebilir |
Eşlik eden bulgular |
Ateş, halsizlik, burun akıntısı, lenf bezi büyümesi |
Tanı Nasıl Konur?
Tanı genellikle klinik gözlem ile konur:
- Döküntünün görünümü, yayılımı, süresi
- Ateşle ilişkisi
- Eşlik eden belirtiler
Gerekli durumlarda:
- Kan tahlilleri (tam kan, CRP, virüs serolojileri)
- Boğaz sürüntüsü, idrar testleri
- PCR testleri (özellikle suçiçeği, kızamık gibi spesifik durumlarda)
Tedavi ve Evde İzlem
Viral ekzantemler için spesifik antiviral tedavi çoğunlukla gerekmez. Tedavi, belirtileri rahatlatmaya yöneliktir.
Genel öneriler:
- Ateş kontrolü: Parasetamol (asetaminofen)
- Sıvı desteği: Bol su, anne sütü, meyve suyu
- Kaşıntı varsa: Antihistaminik, serin banyo, nemlendirici krem
- Cilt bakımı: Kabarcıklar patlatılmamalı, tırnaklar kısa tutulmalı
- İzole etmek: Bulaşıcı dönem boyunca çocuğun kreş/okula gitmemesi gerekir
- Rahatlatıcı ortam: Ilık ve nemli bir ortam, pamuklu giysiler tercih edilmelidir
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
- Yüksek ateş (>39°C) 3 günden uzun sürüyorsa
- Döküntü mor, yaygın ya da içi iltihaplıysa
- Nöbet, bilinç değişikliği, nefes darlığı gibi belirtiler varsa
- Döküntü hızla yayılıyorsa veya enfekte görünüyorsa
- Bebek 3 ay altındaysa veya bağışıklık sistemi baskılanmışsa
Dr. Ekin Pasinlioğlu ile Viral Ekzantem Takibi
- Ayırıcı tanı için klinik muayene ve detaylı döküntü analizi
- Gerekli durumlarda kan testleri ve viral panel
- Aileye bulaş süreci ve izolasyon kuralları hakkında eğitim
- Komplikasyon riskinin değerlendirilmesi
- Aşı takvimindeki eksiklerin tamamlanması yönünde rehberlik