• Dün

Çocuklarda Yaz İshalleri: Korunma ve Tedavi Yolları

Yaz İshalleri Neden Artar?

Yaz aylarında:

  • Besinlerin hızlı bozulması,
  • Hijyen kurallarının ihlali,
  • Kirli su tüketimi veya yüzme havuzları,
  • Ellerin yeterince yıkanmaması,
  • Sinek ve böceklerle kontaminasyon,

ishal etkenlerinin yayılmasını kolaylaştırır.

Özellikle 6 ay–5 yaş arasındaki çocuklar ishalden en çok etkilenen gruptur.

Yaz İshali Nedir?

Yaz ishali, genellikle virüs, bakteri ya da parazit kaynaklı olarak ortaya çıkar. En sık nedenler:

Etken

Açıklama

Rotavirüs

En yaygın viral ishal nedeni (özellikle aşısız bebeklerde)

Enterovirüsler

Sıcak havalarda yaygındır

E. coli, Salmonella, Shigella

Kirli su ve gıdalarla bulaşır

Giardia lamblia

Su kaynaklı paraziter bir enfeksiyon etkenidir

Belirtiler Nelerdir?

  • Günde 3’ten fazla sulu dışkılama
  • Kusma
  • Ateş (özellikle enfeksiyon eşlik ediyorsa)
  • Karın ağrısı, kramp
  • Halsizlik
  • Ağız kuruluğu, gözyaşı azalması (sıvı kaybı belirtisi)

Kanlı ishal, yüksek ateş, idrar yapmama gibi bulgular ciddi sıvı kaybına işaret edebilir ve acil müdahale gerektirir.

Evde İlk Müdahale ve Takip

1. Sıvı Takviyesi En Önemli Adımdır

  • Anne sütü alan bebeklerde emzirmeye devam edilmelidir
  • Oral rehidratasyon solüsyonları (ORS) kullanılmalıdır (eczanelerde satılır)
  • Hafif vakalarda evde hazırlanabilecek sıvı:
    • 1 litre su
    • 6 çay kaşığı şeker
    • 1 çay kaşığı tuz
      (kaynatılıp soğutularak verilmeli)

2. Beslenmeye Devam Edilmeli

  • Yaşa uygun hafif, yağsız, sindirimi kolay gıdalar tercih edilmelidir
  • Yoğurt, pirinç lapası, haşlanmış patates, muz önerilen gıdalardandır

3. Ellerin Temizliği ve Hijyen

  • Her dışkı sonrası eller sabunla yıkanmalıdır
  • Kirli bezler, havlular ayrı poşetlerde atılmalıdır

Ne Zaman Hekime Başvurulmalı?

  • 2 günden uzun süren ishal
  • Günde 6’dan fazla dışkılama
  • Ateş 38.5°C’nin üzerindeyse
  • Kusma çok sık veya su içemiyorsa
  • İdrar yapmıyorsa / bez ıslanmıyorsa
  • Ağız kuruluğu, göz çöküklüğü, cilt elastikiyetinde azalma varsa

Bu durumlar orta–ağır sıvı kaybı ve hatta hastanede sıvı tedavisi gerektirebilir.

Yaz İshalleri Nasıl Önlenir?

  • Rotavirüs aşısı zamanında ve tam doz uygulanmalı
  • Sebze-meyveler iyice yıkanmalı, mümkünse sirkeli suda bekletilmeli
  • Süt ve süt ürünleri soğuk zincirde korunmalı, sokakta satılanlardan kaçınılmalı
  • Eller yemek öncesi, tuvalet sonrası mutlaka sabunla yıkanmalı
  • Şebeke suyu dışında içme suyu kullanılmamalı, su güvenliği sağlanmalı
  • Açıkta satılan gıdalar, dondurma ve içeceklerden kaçınılmalı
  • Yüzme havuzu ve deniz sonrası duş alınmalı