- 6 gün önce
Çocukluk Döneminde Sık Görülen Egzama Türleri ve Bakım Önerileri
Egzama Nedir?
Egzama, ciltte kuruluk, kızarıklık, kaşıntı ve bazen de kabuklanma, sulantı veya çatlaklarla seyreden enflamatuar (iltihaplı) bir cilt hastalığıdır. Genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi hassasiyeti ve çevresel faktörler birlikte rol oynar.
Çocuklarda egzama genellikle kronik seyirlidir ve dönem dönem alevlenmeler gösterir.
Çocuklarda Sık Görülen Egzama Türleri
1. Atopik Dermatit (En Yaygın Tür)
- Genellikle ilk 6 ay–5 yaş arası ortaya çıkar
- Cilt kurudur, kaşıntılıdır ve dönem dönem alevlenir
- Bebeklerde yanaklarda, alın ve saçlı deride başlar
- Yürüme çağında diz arkası, dirsek içi gibi kıvrım bölgelerine yerleşir
- Ailede alerji, astım veya saman nezlesi öyküsü sık görülür
2. Seboreik Dermatit (Konak)
- Özellikle ilk 3 ayda görülür
- Başta kafa derisinde, kaşlarda ve burun kenarında sarı, yağlı kabuklanmalar şeklinde izlenir
- Kaşıntı azdır, cilt genellikle kızarık ve nemlidir
- Kendiliğinden iyileşme eğilimindedir
3. Kontakt Dermatit (Temas Egzaması)
- Dışsal temas sonucu gelişir (sabun, deterjan, parfüm, metal, sentetik kumaşlar vb.)
- Temas bölgesinde kızarıklık, kaşıntı, bazen su dolu kabarcıklar oluşur
- Özellikle eller, boyun, yüz ve kol çevresinde sık görülür
4. Numuler (Diskoid) Egzama
- Yuvarlak veya oval şekilli lezyonlarla kendini gösterir
- Genellikle bacaklarda ve kollarda görülür
- Atopik zeminli çocuklarda gelişebilir
5. Dishidrotik Egzama (El Ayası Egzaması)
- Avuç içi ve ayak tabanlarında su dolu küçük kabarcıklar şeklinde ortaya çıkar
- Kaşıntı oldukça belirgindir
- Sık el yıkama ve nemle temasla tetiklenebilir
Egzama Tedavisinde Temel Prensipler
1. Cilt Bariyerini Korumak (Nemlendirme)
- Egzama tedavisinin en önemli adımıdır
- Banyo sonrası 3 dakika içinde nemlendirici sürülmelidir
- Parfümsüz, katkısız hipoalerjenik ürünler tercih edilmelidir
- Günde en az 2 kez uygulama önerilir
2. Tetikleyicilerden Kaçınmak
- Uzun ve sıcak banyolardan kaçının
- Sentetik giysiler yerine pamuklu kıyafetler kullanın
- Ev tozu, parfüm, deterjan, polen gibi alerjenlerden uzak durun
3. Tıbbi Tedavi
- Hafif alevlenmelerde: Topikal steroid veya kalsinörin inhibitörleri (doktor önerisiyle)
- Şiddetli vakalarda: Antihistaminik, antibiyotik, nadiren sistemik tedaviler
- Seboreik dermatit için: Hafif kortikosteroid veya mantar önleyici şampuan/jel
4. Banyo Rutini
- Ilık suyla, kısa süreli (5–10 dk) banyo tercih edilmeli
- Nazik, sabunsuz temizleyiciler kullanılmalı
- Banyodan sonra cilt kurulanmalı ve hemen nemlendirme yapılmalıdır
Egzama Alevlenmelerinde Aileler Ne Yapmalı?
- Çocuğun tırnakları kısa tutulmalı, kaşımayla enfeksiyon riski azaltılmalıdır
- Gerekirse pamuklu eldiven kullanılabilir
- Kaşıntı artırıcı yiyecekler (çikolata, domates, turunçgiller) takip edilmelidir
- Stres ve uykusuzluk egzama alevlenmelerini tetikleyebilir
- Düzenli doktor kontrolü ile takip edilmelidir
