- 1 hafta önce
Çocuklarda Döküntü ile Seyreden Hastalıklar Nasıl Ayırt Edilir?
Döküntü Nedir?
Döküntü (egzantem), deride renk, doku veya şekil değişikliğiyle ortaya çıkan cilt lezyonudur. Tek başına ya da ateş, halsizlik, kaşıntı gibi belirtilerle birlikte görülebilir. Döküntüler bulaşıcı enfeksiyonlardan alerjik reaksiyonlara kadar geniş bir hastalık yelpazesinin belirtisi olabilir.
Döküntü ile Seyreden Başlıca Çocuk Hastalıkları
1. Kızamık (Measles)
- Başlangıç: 3-4 gün süren yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı, gözde sulanma
- Ayırıcı Özellik: Ağız içinde “Koplik lekeleri”
- Döküntü: Kulak arkasından başlayıp yüze, ardından tüm vücuda yayılan makülopapüler döküntü
- Süre: 5-6 gün sürer, ardından solar
2. Kızamıkçık (Rubella)
- Başlangıç: Hafif ateş, boğaz ağrısı, lenf bezlerinde şişlik
- Döküntü: Yüzde başlar, 24 saatte gövdeye yayılır
- Ayırıcı Özellik: Döküntü hafif, soluk ve 2-3 gün içinde kaybolur
- Önemli: Hamile bir kadınla temas varsa risklidir
3. Suçiçeği (Varisella)
- Başlangıç: Ateş, halsizlik, iştahsızlık
- Döküntü: Kaşıntılı, içi su dolu kabarcıklar; dalgalı seyirli (aynı anda farklı evrede döküntü görülebilir)
- Ayırıcı Özellik: Gövdeden başlar, yüz ve saçlı deriye yayılır
4. Beşinci Hastalık (Parvovirüs B19)
- Başlangıç: Hafif ateş, baş ağrısı
- Döküntü: “Tokatlanmış yanak” görünümü ile yüzde parlak kırmızı renk
- Devamında: 1-2 gün sonra kollar ve gövdeye ağ şeklinde döküntü yayılır
- Süre: Genellikle 7-10 gün sürer
5. Altıncı Hastalık (Roseola Infantum)
- Başlangıç: 3-4 gün süren yüksek ateş, ateş düşer düşmez döküntü başlar
- Döküntü: Gövdeden başlayan pembe renkli, yaygın ama soluk döküntü
- Ayırıcı Özellik: Döküntü ateş düştükten sonra ortaya çıkar
6. El-Ayak-Ağız Hastalığı
- Başlangıç: Ateş, boğaz ağrısı, iştahsızlık
- Döküntü: Avuç içi, ayak tabanı ve ağız içinde vezikül (içi sıvı dolu kabarcık)
- Ayırıcı Özellik: Ağrılı ağız lezyonları ve eller-ayaklardaki kabarcıklar
7. Alerjik Döküntü (Ürtiker)
- Başlangıç: Aniden ortaya çıkar
- Döküntü: Kaşıntılı, kabarık, sınırları düzensiz plaklar
- Ayırıcı Özellik: Yemek, ilaç veya temas sonrası oluşur, kısa sürede yer değiştirebilir
Döküntünün Ayırıcı Tanısında Dikkat Edilmesi Gereken Kriterler
Kriter |
Anlamı |
Başlangıç yeri |
Yüz mü, gövde mi, ağız içi mi? |
Döküntü tipi |
Makül, papül, vezikül, peteşi? |
Kaşıntı var mı? |
Alerjik ya da suçiçeği mi? |
Ateşle ilişkisi |
Döküntü ateşten önce mi, sonra mı çıktı? |
Süre ve yayılım hızı |
1 günde yayılan mı, yavaş ilerleyen mi? |
Eşlik eden bulgular |
Öksürük, ishal, boğaz ağrısı, lenfadenopati? |
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Döküntüyle birlikte yüksek ateş, nefes darlığı, bilinç değişikliği varsa
- Döküntü kanamalı veya morluk tarzında ise (peteşi/purpura)
- Bebek beslenmeyi reddediyor, halsizleşiyorsa
- Göz çevresinde ya da ağız içinde yaygın yara varsa
- Antibiyotik sonrası gelişen döküntü varsa
Bu belirtiler ciddi enfeksiyon ya da ilaç alerjisi gibi acil değerlendirme gerektiren durumlardır.